ŻAGLOWCE I OKRĘTY

STRONA GŁÓWNA
HISTORIA
GALERIA - MODELE - ŻAGLOWCÓW
GALERIA - MODELE - OKRĘTÓW
O MNIE
KONTAKT


HISTORIA HMS VICTORY

Historia HMS Victory – żaglowy okręt liniowy brytyjskiej marynarki wojennej zbudowany w latach 1759-65 w stoczni Chatham Dockyard. Jego portem macierzystym jest Portsmouth w Anglii.

Plany okrętu były gotowe w czerwcu 1759 roku i opierały się na projekcie okrętu HMS Royal George, zbudowanego w stoczni Woolwich Dockyard w 1756 roku. Głównym projektantem okrętu był sir Thomas Slade, który postanowił wykorzystać nowo powstały suchy dok do budowy dużych jednostek. Stępka pod okręt została położona 23 lipca 1759 roku w Old Single Dock, a imię dla okrętu wybrano w październiku 1760 roku, na pamiątkę zwycięstw armii brytyjskiej odniesionych podczas wojny siedmioletniej w bitwie pod Minden oraz w bitwie na Równinie Abrahama, a także w morskich bitwach pod Lagos oraz w zatoce Quiberon. Był to piąty w historii RN okręt o nazwie "Victory", poprzedni zatonął w roku 1744 wraz z całą załogą. Po krótkiej przerwie, budowę okrętu zakończono 7 maja 1765 roku. Koszt budowy wyniósł 63 176 funtów i 3 szylingów, co wg dzisiejszych cen odpowiada kwocie 50 milionów funtów. Do budowy zużyto drewno z 6000 drzew, a 90% wykorzystanego materiału stanowiła dębina.

Pierwsze lata służby okrętu upłynęły w rezerwie, ze zdjętymi masztami stał przez 13 lat u ujścia rzeki Medway. W marcu 1778 roku John Lindsay został desygnowany na pierwszego dowódcę okrętu. Jednak w maju tego samego roku flagę na okręcie podniósł admirał Augustus Keppel, a dowództwo okrętu przejął kontradmirał John Campbell. Okręt uzbrojony był wówczas w żelazne działa 32 oraz 42 funtowe (30 dział), 30 dział 24 funtowych oraz 40 dział 12 funtowych. Później dodano jeszcze dwie karonady 68 funtowe.
Pod dowództwem admirała Keppela, okręt brał udział w pierwszej bitwie pod Ushant. Następnie, w marcu 1780 roku, okręt został poddany remontowi polegającemu na obiciu dna okrętu poniżej linii wodnej 3923 arkuszami blachy miedzianej, zabezpieczając dno przed szkodnikami morskimi.
W grudniu 1781 okręt pod dowództwem komandora Henry Cromwella i pod flagą kontradmirała Richarda Kempenfelta brał udział w drugiej bitwie pod Ushant.
Natomiast w 1797 roku, okręt, już pod dowództwem komandora Roberta Caldera oraz pod flagą admirała sir Johna Jervisa brał udział w bitwie koło przylądka św. Wincentego.

16 maja 1803 roku, flagę na okręcie, jednak tylko na tydzień, podniósł admirał Horatio Nelson i pod dowództwem komandora Suttona, okręt patrolował morze w okolicach wysp Toro. Kilka dni później, 28 maja Victory przechwycił francuską fregatę „Embuscade” uzbrojoną w 32 funtowe działa. 30 czerwca 1803 roku, dowództwo okrętu objął komandor Thomas Masterman Hardy. 4 kwietnia 1805 roku, nadeszła wieść o ucieczce z Tulonu floty francuskiej pod dowództwem admirała Villeneuve i połączeniu z flotą hiszpańską w Kadyksie. W sierpniu 1805 roku, okręt dołączył do głównych sił floty pod Kadyksem, gdzie stała zablokowana flota francusko-hiszpańska. Był to wstęp do bitwy pod Trafalgarem, w której zginął Nelson i 56 marynarzy okrętu a 102 zostało rannych, jednak odniesiono wspaniałe zwycięstwo, czego okręt flagowy stał się symbolem.

HMS "Victory" jest wciąż okrętem flagowym Royal Navy, w tej chwili flagę na okręcie podnosi obecny Drugi Lord Admiralicji, pełniący rolę szefa Royal Navy's Home Command.

"Victory" jako okręt muzeum odwiedza rocznie około 350 000 gości.
Aktualnie okręt znajduje się w Portsmouth, Wielka Brytania.




HISTORIA HMS CLEOPATRA

Historia

Klasyczna brytyjska fregata z II połowy XVIII wieku. Okręt uzbrojony był w 32 armaty, z czego artylerię główną stanowiło 26 armat 12-funtowych.

Cleopatrę budowano od 1778 – 1780 roku w stoczni w Hilhouse w Bristolu.
W tym czasie a więc za panowania Jerzego III Anglia prowadziła wojnę z Francją i Hiszpanią, Holandią a także ze Stanami Zjednoczonymi które w roku 1776 ogłosiły słynną Deklaracje Niepodległości. Do konfliktów zbrojnych dochodziło także w niektórych rejonach Oceanu Indyjskiego.

Działanie na tak obszernym rejonie było możliwe dzięki posiadaniu potężnej floty wojennej. Oprócz okrętów liniowych takich jak HMS Bellona czy HMS Victory które stanowiły trzon każdej floty a, przeznaczonych raczej do decydujących rozstrzygnięć.
Zadania o mniejszym znaczeniu wypełniały jednostki lżejsze takie jak brygi , brygantyny , kutry , kecze , i oczywiście fregaty nazywane w epoce Nelsona „oczami floty”
Cleopatrę zbudowano według projektu Sir Johna Williamsa stępkę położono 6.VII.1778 roku Kadłub zwodowano 26.XI.1779.

W czasie swej długoletniej kariery wykonywała wiele rutynowych zadań polegających na patrolowaniu akwenów morskich , konwojowaniu jednostek transportowych. 16.XII.1796 roku patrolując rejon środkowego Atlantyku napotkała francuski okręt korsarski „Mirondelle” i zdobyła go po zaciętej walce.
24.II.1808 roku nastąpił atak na Martynikę złożony z 47 jednostek .
W tej zwieńczonej sukcesem akcji Cleopatra brała udział wraz z siedmioma innymi fregatami.
We wrześniu 1814 roku po 34 latach służby Cleopatre rozebrano.




HISTORIA HMS HUNTER

Historia

HMS „HUNTER” Angielski kuter wojenny z XVIII w. Kutry wojenne były malymi jednomasztowymi okretami uzbrojonymi w kilka lub kilkanaście niewielkich armat.
Nazwe kuter wziely od rodzaju ożaglowania. Te niewielkie jednostki uzywane były do rejsow patrolowych , do celow łącznościowych , do przewozu korespondencji i rozkazow oraz do walki z przemytnikami.
Okręt niosl potężne ożaglowanie w stosunku do rozmiarow kadłuba.
Uwage zwracaja piekne kształty calej jednostki.






HISTORIA SZEBEKA

Historia

Szebeka — statek żaglowo-wiosłowy o 2-3 masztach z ożaglowaniem łacińskim. Pierwsze szebeki posiadały od 30 do 40 par wioseł, jednak później ich liczbę zmniejszono do ok. 9.
Popularny okręt w basenie Morza Śródziemnego od XVII do XIX wieku. Duża zwrotność, szybkość i wyposażenie w ok. 28 dział, a także niezależność od wiatru wpłynęła na dużą popularność tych okrętów wśród piratów i korsarzy.
Ze względu na niewielką ładowność szebeki działały zwykle w niewielkiej odległości od lądu.






HISTORIA PANCERNIKA BISMARCK

Historia Historia Historia

Budowę okrętu rozpoczęto 1 lipca 1936 roku w stoczni Blohm und Voss w Hamburgu, jako budowę nr 509. Okręt zwodowano w dniu 14 lutego 1939 roku. Pancernik "Bismarck" wszedł do służby w Kriegsmarine 24 sierpnia 1940 r. Jego dowódcą został komandor Ernst Lindemann. 28 września 1940 "Bismarck" wyszedł w swój pierwszy rejs do Gdyni (Gotenhafen), która miała być jego głównym portem postojowym. Okręt został przeznaczony wraz z "Scharnhorstem", "Gneisenau", "Prinz Eugenem" i "Tirpitzem" do działań mających wiązać okręty Royal Navy i tym samym umożliwiać innym jednostkom swobodę działania przeciwko konwojom zaopatrzeniowym.

Rozkazem z 22 kwietnia 1941 r. dowódca flotylli admirał Günther Lütjens nakazał rozpoczęcie akcji Rheinübung. Okręt flagowy dowódcy floty "Bismarck" i "Prinz Eugen" miały przebić się na północny Atlantyk i niszczyć aliancki tonaż. 5 maja na pokład okrętu wszedł Hitler, który wiązał duże nadzieje z okrętem. Grupa operacyjna - pancernik, ciężki krążownik i eskorta niszczycieli – wyszła w morze 19 maja, biorąc kurs na Cieśniny Duńskie. 21 maja okręty zacumowały w fiordzie w Bergen, gdzie zostały wykryte przez samoloty RAF. Do wykrycia i zniszczenia niemieckiej grupy dowódca Home Fleet admirał sir John Tovey wyznaczył armadę w skład, której wchodziły jednostki : "Prince of Wales", "King George V", "Hood", "Repulse" i "Victorious".

22 maja niemieckie pancerniki wyszły ponownie w morze kierując się na północ, na tzw. Drogę Duńską. 23 maja lewym trawersem minęły Islandię, osiągając granicę lodów, i obrały kurs na południe. Podczas tego manewru "Bismarck" został dostrzeżony przez brytyjski ciężki krążownik HMS "Suffolk" i wezwany potem do pomocy HMS "Norfolk", do którego "Bismarck" otworzył nieskuteczny ogień. 24 maja doszło do spotkania grupy niemieckiej z Hoodem i Prince of Wales. W trakcie pojedynku artyleryjskiego został zatopiony ówczesny największy brytyjski okręt HMS "Hood" a "Bismarck" został trafiony trzema pociskami kalibru 356 mm. Uszkodzenia spowodowały m.in. ograniczenie maksymalnej prędkości Bismarcka do 28 węzłów.

Mimo licznych manewrów Bismarckowi nie udawało się zerwać kontaktu z brytyjskimi jednostkami, które były wyposażone w radary. Bismarck stoczył krótką potyczkę z Prince of Wales oraz z samolotami z lotniskowca Victorious. W pościg za Bismarckiem, prócz okrętów już zaangażowanych w działania, Admiralicja rzuciła wszystkie jednostki operujące w tej partii akwenu.

Mimo tak licznego pościgu 25 maja udało się Bismarckowi wymanewrować okręty brytyjskie i zerwać kontakt z pościgiem. Przez 31 godzin Bismarck płynął niezauważony w kierunku francuskich portów. Dopiero 26 maja o 10:30 Bismarck został namierzony przez załogę latającej łodzi Catalina, a Sheffield nawiązał kontakt wzrokowy z niemieckim pancernikiem o godz. 17:40. Admirał Tovey rozkazał samolotom z Ark Royal wykonanie ataku torpedowego. Atak samolotów Swordfish okazał się skuteczny; jedna z torped trafiła w stery Bismarcka, który stracił zdolność do manewrowania

Anglicy wstrzymali ogień o 10:16. O godzinie 10:25 ciężki krążownik Dorsetshire odpalił w stronę pancernika 2 torpedy, a w chwilę potem trzecią. Dziesięć minut później Bismarck zaczął pogrążać się w morzu, po czym przewrócił się do góry stępką i zatonął. Z 2220 zaokrętowanych na Bismarcku marynarzy uratowało się 115 rozbitków.
Ostateczne rozstrzygnięcie, co było przyczyną zatopienia Bismarcka jest dyskusyjne. Anglicy twierdzą, że pancernik zatonął na skutek trafienia przez torpedy wystrzelone z krążownika "Dorsetshire", natomiast Niemcy uważają, ze pływalność okrętu do końca nie była zagrożona, i że pancernik zatonął na skutek odpalenia przez załogę ładunków wybuchowych umieszczonych w dnie okrętu.






HISTORIA PANCERNIKA YAMATO

Historia Historia Historia Historia

Pancerniki typu Yamato to seria japońskich okrętów klasy pancerników z okresu II wojny światowej, składająca się z dwóch ukończonych jednostek: "Yamato" i "Musashi".

Oba okręty były kolosami: ich standardowa wyporność wynosiła 65 tysięcy ton, a pełna 72,8 tys. ton, miały długość 263 metrów, szerokość 36,9 i zanurzenie 8,9 metra.

Były to największe pancerniki, jakie kiedykolwiek powstały i największe okręty II wojny światowej.
Trzeci okręt tego typu "Shinano" ukończono ostatecznie jako lotniskowiec

Uzbrojenie tych okrętów było imponujące: artylerię główną stanowiło dziewięć dział niespotykanego kalibru 460 mm rozmieszczonych w trzech trzydziałowych wieżach; dla porównania największe działa okrętowe państw zachodnich miały kaliber najwyżej 406 mm.
Ich donośność maksymalna wynosiła 42 kilometry.
Pociski ważyły 1460 kg – prawie półtora raza więcej, niż poprzednich japońskich dział kalibru 410 mm, a przebijalność pancerza była około dwukrotnie większa. Oprócz pocisków przeciwpancernych i burzących, do dział tych opracowano także pociski przeciwlotnicze (szrapnele), do prowadzenia ognia zaporowego, z nastawianym zapalnikiem czasowym.
Sama tylko wieża ważyła 2774 tony, czyli więcej niż duży niszczyciel.

Kolejnym elementem mającym wpływ na siłę bojową tych okrętów było pasywne zabezpieczenie przed skutkami trafień, czyli po prostu opancerzenie.
Na tych okrętach stanowiło ono ponad 1/3 ciężaru całego okrętu i było niespotykanie grube.
Opancerzenie zaprojektowane zostało według przyjętego w konstrukcji pancerników schematu "all or nothing" (wszystko albo nic), z centralną cytadelą pancerną obejmującą siłownię i komory amunicyjne dział pod wieżami. Główny burtowy pas pancerny na linii wodnej miał grubość 410 mm

Pancerniki typu Yamato oraz lotniskowiec "Shinano" pozostały największymi jednostkami bojowymi jeszcze długo po wojnie, a sytuacja zmieniła się dopiero w momencie wprowadzenia do służby amerykańskiego lotniskowca uderzeniowego USS "Forrestal" (wyporność pełna ponad 80 tys. ton) w 1955.





Paweł Tomaszewski email pawtom@wp.pl opracowanie pawtom